Trong hoạt động xuất nhập khẩu, thuật ngữ “manifest” xuất hiện thường xuyên và đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển hàng hóa quốc tế. Việc hiểu đúng và khai manifest chính xác sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro, đảm bảo thủ tục hải quan thông suốt và tránh các khoản phạt không đáng có.
Vậy manifest là gì, vì sao nó quan trọng và cách khai manifest như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
📘 1. MANIFEST LÀ GÌ?
Manifest là một bản kê khai chi tiết các lô hàng được vận chuyển trên cùng một chuyến tàu, máy bay hoặc phương tiện vận tải quốc tế. Tài liệu này do hãng tàu (hoặc hãng vận chuyển) hoặc đại lý giao nhận (forwarder) lập, và được gửi tới cơ quan hải quan tại cảng đến để thông báo về nội dung hàng hóa trước khi hàng cập cảng.
Manifest thường bao gồm các thông tin quan trọng như:
-
Số vận đơn (Bill of Lading)
-
Tên người gửi và người nhận hàng
-
Mô tả hàng hóa
-
Trọng lượng, số lượng kiện
-
Cảng xếp hàng và cảng dỡ hàng
-
Hãng tàu, số hiệu chuyến đi, thời gian đến dự kiến

📌 2. TẠI SAO PHẢI KHAI MANIFEST?
Việc khai manifest là yêu cầu bắt buộc trong vận tải quốc tế. Dưới đây là các lý do chính:
-
Giúp hải quan kiểm soát trước hàng hóa nhập khẩu, ngăn chặn các lô hàng vi phạm pháp luật, hàng lậu, hàng cấm.
-
Là cơ sở để doanh nghiệp làm thủ tục hải quan, đăng ký tờ khai nhập khẩu.
-
Tránh bị trễ tiến độ giao hàng do không khai báo đúng hạn.
-
Nếu khai sai thông tin, chủ hàng có thể bị phạt hành chính, ảnh hưởng đến lịch giao hàng và uy tín doanh nghiệp.
⏳ 3. THỜI GIAN KHAI MANIFEST
Theo quy định hiện hành của hải quan Việt Nam:
-
Đối với hàng nhập khẩu bằng đường biển: Phải khai manifest trước 12 tiếng tàu cập cảng.
-
Đối với hàng nhập khẩu bằng đường hàng không: Khai manifest trước 2 tiếng máy bay hạ cánh.
-
Đối với hàng xuất khẩu: Tùy yêu cầu của hãng vận chuyển, thường phải khai trước giờ tàu chạy hoặc cất cánh ít nhất vài tiếng.
Chậm khai hoặc không khai manifest đúng hạn sẽ dẫn đến việc không thể mở tờ khai hải quan và có thể bị phạt từ 500.000 VNĐ đến 5.000.000 VNĐ tùy mức độ vi phạm.

📝 4. HƯỚNG DẪN CÁC BƯỚC KHAI MANIFEST
Việc khai manifest có thể do hãng vận chuyển, đại lý giao nhận hoặc doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện. Hiện nay, việc khai manifest được thực hiện hoàn toàn online thông qua các hệ thống phần mềm hoặc cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan Việt Nam.
Dưới đây là quy trình khai manifest phổ biến:
🔹 BƯỚC 1: ĐĂNG NHẬP HỆ THỐNG
-
Truy cập hệ thống hải quan điện tử (VNSW hoặc các phần mềm hỗ trợ như ECUS5/VNACCS, FPT.TMS,…).
-
Đăng nhập bằng tài khoản đã được Tổng cục Hải quan cấp phép.
🔹 BƯỚC 2: NHẬP THÔNG TIN LÔ HÀNG
Điền đầy đủ và chính xác các thông tin như:
-
Tên hãng tàu/hãng bay
-
Tên người gửi và người nhận hàng
-
Số vận đơn (MBL/HBL)
-
Cảng xếp hàng – Cảng dỡ hàng
-
Mô tả hàng hóa: tên hàng, mã HS (nếu có), số lượng, trọng lượng, thể tích
-
Ngày tàu chạy/dự kiến đến
Lưu ý: Nếu bạn là forwarder (đại lý giao nhận), bạn cần gửi House B/L và khai theo Master B/L của hãng tàu.
🔹 BƯỚC 3: GỬI KHAI BÁO ĐIỆN TỬ
Sau khi nhập đầy đủ thông tin, bạn tiến hành gửi khai báo manifest điện tử lên hệ thống hải quan. Hệ thống sẽ tự động kiểm tra, nếu hợp lệ sẽ trả về mã xác nhận.
Nếu có lỗi phát sinh, bạn cần kiểm tra và sửa lại trước khi gửi lại.
🔹 BƯỚC 4: THEO DÕI KẾT QUẢ & ĐIỀU CHỈNH (NẾU CẦN)
Sau khi khai xong, bạn cần theo dõi trạng thái xác nhận trên hệ thống:
-
Nếu thành công: có thể in biên nhận và sử dụng để làm thủ tục thông quan.
-
Nếu sai thông tin (tên hàng, vận đơn, số kiện…): phải nộp công văn xin sửa manifest, tùy theo quy định tại cảng/cục hải quan địa phương.
Việc sửa manifest cũng cần nộp đúng biểu mẫu và có thể bị tính phí dịch vụ từ hãng tàu hoặc đại lý.

⚠️ 5. MỘT SỐ LỖI THƯỜNG GẶP KHI KHAI MANIFEST
-
Khai sai mã vận đơn: Dẫn đến không tìm thấy lô hàng khi làm tờ khai hải quan.
-
Mô tả hàng không khớp với thực tế: Gây nghi ngờ cho hải quan và dễ bị kiểm hóa.
-
Sai tên người nhận hàng: Ảnh hưởng đến quá trình nhận hàng tại cảng.
-
Khai trễ hạn: Có thể bị phạt và hàng bị giữ lại tại cảng.
✅ 6. KẾT LUẬN
Manifest là một bước quan trọng và bắt buộc trong quá trình vận chuyển và làm thủ tục thông quan hàng hóa quốc tế. Việc khai manifest đúng và đúng thời hạn sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tránh rắc rối pháp lý, đồng thời thể hiện sự chuyên nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Nếu bạn là người mới, nên nhờ đơn vị logistics uy tín hoặc forwarder chuyên nghiệp hỗ trợ khai manifest đúng cách. Trong trường hợp thường xuyên gửi hàng, bạn có thể học cách sử dụng phần mềm hoặc hệ thống khai báo điện tử để chủ động kiểm soát hoạt động của mình.
Xem thêm:
Điều chỉnh cục bộ quy hoạch Cảng hàng không Quảng Trị
Dịch Vụ Nhập Đồ Gia Dụng Từ Trung Quốc Về Việt Nam
5 CỬA KHẨU CHÍNH GỬI HÀNG TỪ VIỆT NAM SANG TRUNG QUỐC
Dịch vụ mua hàng hộ từ Hồng Kông về Việt Nam: Giải pháp tiện lợi, nhanh chóng và tiết kiệm